Zaćma to jedna z częstszych przypadłości, z którymi zmagają się seniorzy. Problem ten pojawia się u około 50% osób będących w wieku 65-74 lat, a wśród seniorów powyżej 75. roku występuje on u ponad 70% osób. Zaćma może rozwijać się przez miesiące, ale i lata, a nierzadko bywa dość późno rozpoznana. Jakie są pierwsze objawy u seniora, które mogą wskazywać na ten problem okulistyczny?
Zaćma – pierwsze objawy
Zdiagnozowana zaćma sprawia, że opieka nad niedowidzącym seniorem staje się jeszcze bardziej wymagająca. Starsze osoby zmagające się z tym problemem okulistycznym są bowiem nierzadko, niemal całkowicie pozbawione zdolności widzenia. Wystarczy niedowidzenie w jednym oku, by znacząco obniżyć komfort codziennego funkcjonowania.
Z tego względu tak dużą uwagę zwraca się na obserwowanie objawów, które mogą sugerować początki zaćmy. Dzięki temu możliwa jest wcześniejsza reakcja i wprowadzenie leczenia, które wpływa na znaczącą poprawę codziennego funkcjonowania seniora.
Wśród najczęstszych i najbardziej zauważalnych objawów zaćmy wymienia się:
- pogorszenie ostrości widzenia
- widzenie przez mgłę
- efekt oślepienia przy ostrym świetle
- gorsze widzenie o zmroku
- postrzeganie jasnych kolorów jako ciemniejsze
- pogorszone widzenie kształtów w bliskiej odległości
- kłopoty z oceną odległości
- częste mrużenie oczu
- zmętnienie soczewki.
Przyczyny zaćmy
Zaćma jest chorobą, której główną przyczyną jest starzenie się organizmu. Wraz z postępującym wiekiem w soczewce oka gromadzą się cząsteczki białka, które utrudniają załamywanie światła w oku. Skutkiem tego jest zmętnienie i spadek elastyczności soczewki, co kończy się utratą zdolności oka do akomodacji. Objawy zaćmy zaczynają najczęściej pojawiać się po 50. roku życia. Według Światowej Organizacji Zdrowia zaćma jest najczęstszą przyczyną utraty wzroku.
Samo starzenie się nie jest jedyną przyczyną zaćmy. Ryzyko wystąpienia tej choroby zwiększa się także w przypadku:
- przyjmowania leków steroidowych;
- długotrwałej ekspozycji oczu na promienie słoneczne;
- urazów oka;
- nałogów, takich jak alkoholizm czy nikotynizm;
- predyspozycji genetycznych.
Część z tych objawów jest charakterystyczna także dla upływającego wieku, stąd seniorzy nierzadko podczas wizyt lekarskich mają jedynie dobierane okulary korekcyjne. Gdy pomimo ich zastosowania widzenie się nie poprawia, przed postawieniem prawidłowej diagnozy, może dochodzić do wielokrotnego dobierania nowych okularów korekcyjnych, co opóźnia wprowadzenie prawidłowego leczenia.
Leczenie zaćmy – na czym polega?
Leczenie zaćmy polega na wykonaniu zabiegu chirurgicznego. Jest to jedyny i skuteczny sposób na pozbycie się zaćmy, a przy tym pozwalający na skorygowanie np. astygmatyzmu. Podczas operacji nacinana jest rogówka, a następnie zostaje usunięta zmętniała soczewka. W jej miejsce wstawiana jest sztuczna soczewka wewnątrzgałkowa.
Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym i przebiega praktycznie bezboleśnie. Trwa zwykle około kilkunastu minut, a pacjent już tego samego dnia wraca do domu. Pełen powrót do zdrowia i normalnego funkcjonowania trwa około kilka tygodni, choć jest to zdecydowanie kwestia indywidualna.
Objawy zaćmy – jak ich nie przegapić?
Wymienione objawy zaćmy z jednej strony wydają się być charakterystycznymi, z drugiej zaś wiązane są przede wszystkim z wiekiem seniora, co wiąże się nierzadko z późno postawioną diagnozą. Co zrobić, aby ich nie przegapić i poprawić jakość życia starszej osoby?
Ze względu na duże ryzyko rozwoju zaćmy wraz z upływającym wiekiem, najważniejsze jest, aby przeprowadzić badanie okulistyczne u seniora, gdy ten zgłasza coraz większe problemy z widzeniem. Regularne kontrole są zaś szansą na wykrycie zaćmy możliwie wcześnie, by w odpowiednim czasie wprowadzić leczenie i nie doprowadzić do całkowitej utraty wzroku.
Profilaktyka, do której należy badanie wzroku u seniora, to niezwykle ważny element dbania o starszą osobę. Nie wszystkim schorzeniom czy problemom da się zapobiec, jednak wcześnie wykryte dają największe szanse na poprawę życia seniora.
