Odleżyny są jednym z poważniejszych problemów, jakie mogą dotknąć osoby leżące. Jeśli opiekujesz się osobą leżącą lub poruszającą się na wózku inwalidzkim, powinnaś wiedzieć, w jaki sposób zapobiegać odleżynom u swojego podopiecznego, jak pielęgnować skórę z odleżynami i jak leczyć ten problem. Zapraszamy do lektury kompleksowego poradnika.

Czy są odleżyny?

Odleżyny to zmiany martwicze na skórze, które powstają wskutek długotrwałego nacisku ciała pacjenta na materac, fotel lub wózek inwalidzki. Są skutkiem ucisku tkanek skórnych, który powoduje ich niedokrwienie. Odleżyny mogą dotyczyć naskórka lub głębszych warstw skóry.

Gdzie najczęściej występują odleżyny

W zależności od tego, czy Twój podopieczny jest osobą leżącą lub poruszającą się na wózku inwalidzkim, łatwo jest przewidzieć miejsce, w którym mogą wystąpić odleżyny.

U osób leżących na plecach będą pojawiać się przede wszystkim na całym odcinku kręgosłupa, w tym również w okolicach łopatek i kości krzyżowej. Osoby leżące na plecach narażone są także na odleżyny w na potylicy, podudziach i piętach.
Osoby leżące na boku najczęściej borykają się z odleżynami w okolicach małżowiny usznej, barku, łokcia, bioder, kolan i kostek u stóp.
U osób siedzących na wózku inwalidzkim odleżyny występują najczęściej na pośladkach, piętach i przedramionach.

Objawy odleżyn

Odleżyny zwykle pojawiają się po 2-3 dniach leżenia w jednej pozycji, choć należy pamiętać o tym, że u osób mocno osłabionych czas ten może skrócić się nawet do kilku godzin. Jako opiekunka osoby leżącej lub poruszającej się na wózku inwalidzkim, musisz wiedzieć, w jaki sposób zapobiegać odleżynom.

Ich pierwszymi oznakami są zaczerwienienia i zasinienia na skórze – jeśli bledną pod wpływem nacisku, oznacza to, że mikrokrążenie w tych okolicach nie zostało jeszcze uszkodzone. Jednakże na tym etapie już musisz mieć się na baczności.

Zaawansowane odleżyny mogą osiągać duże rozmiary, często wydziela się z nich wydzielina surowicza, ropna lub krwista, co skutkuje przykrym zapachem. W takich sytuacjach konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Profilaktyka i pielęgnowanie odleżyn

Najważniejszym zadaniem opiekunki jest profilaktyka, czyli zapobieganie odleżynom. Możesz osiągnąć to poprzez:

stosowanie u seniora zrównoważonej diety – bogatej w witaminy, minerały, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega, mikro- i makroelementy, dużą ilość białka;
odpowiednie nawadnianie organizmu – Twój podopieczny powinien pić co najmniej 2 litry płynów dziennie;
odciążanie skóry – w tym celu stosuj specjalne poduszki i materace przeciwodleżynowe, zakładaj seniorowi bieliznę z naturalnej bawełny, która ułatwia skórze oddychanie;
higienę i pielęgnację ciała – w czasie toalety seniora stosuje środki czyszczące i pielęgnujące, przeznaczone dla osób starszych, myj skórę delikatnymi myjkami jednorazowymi, stosuj kosmetyki pobudzające krążenie (np. zawierające guaranę lub kofeinę), zabezpieczaj skórę kremami ochronnymi.

Odleżyny – przede wszystkim profilaktyka

Odleżyny są bardzo poważnym problemem dla osoby leżącej, ale także dla jej opiekuna. Nieleczone mogą bowiem doprowadzić nawet do zgonu. Dlatego najważniejszym zadaniem opiekunki jest przede wszystkim profilaktyka. Zlecenia dla opiekunek to często praca w Niemczech od zaraz, dlatego powinnaś wiedzieć jak najwięcej o zdrowiu swojego podopiecznego, by jak najlepiej mu pomóc. Niedoprowadzenie do odleżyn będzie dla Twojego podopiecznego dużym komfortem. Bowiem, kiedy już się pojawią, wymagają szczególnej troski, co niestety w przypadku osób leżących, często cierpiących także na nadwagę lub otyłość, jest dla opiekunki bardzo trudne.